اندوه معلم بودن

هوالمحبوب

بعضی تجربه‌ها در عین شیرینی هولناکند. می‌دانی؟ یک جورهایی قلبت از شدت اندوه تهی می‌شود و تو نمی‌دانی شیرینی معلم بودن را مزه‌مزه کنی، یا رنجی که با دیدن آن سه برادر در تنت دویده. وقتی قرار شد پنجشنبه‌ها برای بچه‌های بازمانده از تحصیل، تدریس کنیم؛ فکر می‌کردم که خب مثل همۀ این سال‌ها، کتاب و دفترم را برمی‌دارم و می‌روم سر کلاس و از درس اول شروع می‌کنم و آرام آرام جلو می‌روم. فکر می‌کردم که معلمی کردن برای آن بچه‌ها چیزی شبیه همین مدرسۀ خودمان است، فکر می‌کردم بچه‌‌ها حتی اگر پدر ندارند، حتی اگر دو سال ترک تحصیل کرده‌اند، حتی اگر نان شب ندارند، لااقل آنقدر خوشبخت بوده‌اند که حالا به یمن وجود این خیریه، قرار است با بهترین معلم‌های سطح شهر، آموزش ببینند. 

اما راستش را بخواهید دیدن رامین دوازده ساله که حتی حروف الفبا را نمی‌شناخت، شوکه‌ام کرد. من وسط‌های کلاس، آرام و بی‌صدا، همزمان که اشک‌هایم را به عقب می‌راندم، کتاب فارسی چهارم را بستم و رفتم سراغ کتاب فارسی اول ابتدایی. رامین صداکشی نمی‌دانست، بخش کردن برایش بی‌معنا بود، حروف را با هم اشتباه می‌گرفت، تلاش می‌کرد کلمات را به جای هجی کردن، به ذهن بسپارد و مجبور نشود از روی نوشته‌هایم بخواند.
حواسش پی مادرش بود که توی اتاق مشاوره گوشی را به زمین کوبیده بود و مستاصل و درمانده به گریه نشسته بود. توی آن چند ساعتی که کنارش بودم، مدام با بهانه‌های واهی به ماردش سر می‌زد. رامین دوازده سالۀ کوچک کوچه بازاری و لاتی حرف می‌زد. لاتی راه می‌رفت و شب قبلش به چند نفر شماره داده بود که اگر توی محل‌شان دعوا شد، زنگ بزنند تا رامین برود کمک‌شان. جثۀ نحیف و کوچکش را که می‌دیدی با ان چشم‌های نافذ زیبا، شبیه بچه‌های ده/نه ساله بود. اما ماه‌ها بود که از درس و مدرسه میزد و توی کفاشی کار می‌کرد تا پول‌دار شود. وقتی داشتیم کلمۀ «پول» را صدا کشی می‌کردیم، گفتم همان چیزی که خیلی دوستش داری و رامین خندید و گفت پول را همه دوست دارند، مگر شما ندارید؟
آخر کلاس از من پرسید که بچه دارم یا نه؟
دوست دارم رامین و برادرهای کوچکش، که وضعیتی مشابه او دارند، هر چه زودتر راه بیوفتند و به درس و مدرسه انس بگیرند. وقتی نشسته بودیم به نصیحت کردن که تکالیف‌شان را به خوبی انجام دهند و فکر و ذکرشان فوتبال نباشد، عددی را روی تخته نوشتم و رو به رامین که یک لبخند همیشگی روی چهره‌اش هست، گفتم فکر کن صاحب کارت این چک را با این مبلغ داده دستت که ببری بانک و نقدش کنی؛ حالا تو باید این عدد را بخوانی تا کلاه سرت نرود یا نه؟ عدد پنج رقمی روی تخته را نتوانست بخواند و من فکر می‌کنم نسبت به روزهای گذشته اندکی مصمم‌تر شده باشد. قرار است اگر آخر اردیبهشت نتیجۀ رضایت‌بخش از وضع درسی‌شان گزارش کردیم، پشتیبان برای‌شان دوچرخه بخرد.